Op 8 december 1915 schreef John McCrae, een Canadese arts en dichter, het beroemde gedicht dat symbool staat voor het onmetelijke lijden tijdens de eerste wereldoorlog. Nu de Groote Oorlog een eeuw geleden begon, is het een momentum om eens stil te staan bij de 550.000 soldaten die stierven in Flanders Fields. De route die hierbij tot stand is gekomen gaat langs talloze bezienswaardigheden, die niet altijd even prettig zijn, maar wel imposant.
Poppies grow in Flanders Fields – Een verwijzing naar de platgebombardeerde West-Vlaamse polders, waar niets meer overeind stond en niets meer kon groeien. Enkel nog de poppies – klaprozen – konden bloeien in de omgeploegde velden. Al staat de bloedrode klaproos natuurlijk ook symbool voor het rampzalige bloedvergieten.
De route start in Ieper aan de Menenpoort. Op het indrukwekkende bouwwerk staan de namen van 54896 vermiste Britse soldaten en officieren van het Britse Gemenebest. Nog steeds wordt hier iedere avond, om 20 uur, The Last Post geblazen. In dit ‘jubeleumjaar’ is dit erg de moeite om te zien. Er staan meer dan duizend mensen, en je kan een speld horen vallen. Omdat de Menenpoort te klein bleek te zijn, wat op zich al ongelooflijk is, werden alle vermiste en gesneuvelende Britse soldaten vanaf augustus 1917 vermeld op het Tyne Cot Memorial.
Deze Tyne Cot Cemetery en Memorial is het volgende punt in de route. Enkele kilometers buiten Ieper ligt deze grootste Britse oorlogsbegraafplaats van het Europese vasteland. Op dit kerkhof liggen net geen 12.000 gesneuvelde soldaten, waarvan het grootste deel niet meer geïdentificeerd kon worden. Op het Tyne Cot Memorial staan nog eens de namen van 33.783 vermisten. Elk jaar wordt de begraafplaats door meer dan 200.000 mensen bezocht. Indrukwekkend.
We rijden verder richting Diksmuide, een stad die net zoals vele dorpen in de Westhoek helemaal verwoest werd tijdens de oorlog. Het stadhuis, de kerk en alle huizen werden herleid tot ruïnes. Groot landmark van Diksmuide en van de hele westhoek is de Ijzertoren, een toren die gebouwd werd als eerbetoon aan de Vlaamse gesneuvelden tijdens de eerste wereldoorlog. De toren staat op de linkeroever van de ijzer, de rivier die zo een belangrijke rol heeft gespeeld tijdens de oorlog. De oorspronkelijke toren werd opgeblazen in 1946; en tot op heden is nog niet bewezen wie verantwoordelijk was voor de aanslag. In 1950 werd de huidige, hogere toren ingehuldigd. Nog elk jaar vindt hier een ijzerbedevaart plaats, waar de Vlaamse doden van 1914-1918 worden herdacht en aandacht wordt gevraagd voor Vlaams zelfbestuur.
Bombardement op Diksmuide
De Groote Oorlog maakte natuurlijk ook slachtoffers aan Duitse zijde. Enkele kilometers verder vind je in Vladslo dan ook het Deutscher Soldatenfriedhof Vladslo. Hier rusten meer dan 25.000 gesneuvelde Duitse soldaten, sereen in het bos. Over alle graven kijkt het Treurende Ouderpaar, een klein maar pakkend beeldhouwwerk.
De route kabbelt verder langs de typische West-Vlaamse wegen tot we aankomen in Nieuwpoort aan het Koning Albertmonument. Dit oorlogsmonument werd opgericht aan het sluizencomplex ‘de Ganzepoot’. Hier vond een van de bekendse gebeurtenissen van de Eerste Wereldoorlog plaats. Op 25 oktober 1914 neemt Koning Albert de beslissing om de polder tussen de Ijzer en de spoorweg Nieuwpoort-Diksmuide onder water te zetten. Karel Cogge zal uiteindelijk er voor zorgen dat de polder vol zeewater loopt: De Slag om de Ijzer was gebeuren. In een mum van tijd zat het front door deze overstromingen muurvast.
Inundatie
Na deze niet zo fraaie geschiedenis is het tijd om wat leukere dingen te bezoeken. De route kabbelt langs rustige West-Vlaamse wegen naar Noord-Frankrijk, en meer bepaald Frans-Vlaanderen. Wij Vlamingen zijn namelijk nog niet vergeten dat die Franse deugnieten in 1678 een groot stuk van het Graafschap Vlaanderen hebben verkregen. Romantisch klinkende Franse plaatsjes als Wormhout, Bollezeele, Hondschoote, Steenvoorde, Rattenkot of Duinkerken zijn hiervan de duidelijke overblijfselen. De hele streek is wel nog trots op hun aloude Vlaamsche roots, en je kan er dan ook heel wat verwijzingen terugvinden.
Via Wormhout naderen we een gigantische puist in het landschap: Cassel. De stad is gelegen op de 176 meter hoge Kasselberg, wat dan ook het hoogste punt is in de wijde omgeving. Deze stad werd gespaard van grote schade tijdens de oorlog. Door de strategische ligging – hoog en dicht bij het front – was Cassel het hoofdkwartier voor het British Second Army van 1916 tot 1918. De route over de kinderkopjes naar boven is met de motor verraderlijk als het nat is. Boven wordt je getrakteerd op wijdse zichten en heerlijke bistro’s.
We tuffen verder naar de laatste tussenstop, waar je even kan uitblazen. In het kleine West-Vlaamse dorpje Vleteren bevindt zich namelijk de abdij van Westvleteren. Ja, ik zou geen Belg zijn om in elke route een stukje biergeschiedenis te verwerken. De meest exclusieve trappist is nergens te verkrijgen in winkels of café’s, maar enkel in de abdij zelf (maximum 1 bak) of in het café rechtover de abdij: In De Vrede. Geniet hier van een heerlijke trappist of neem enkele flesjes mee naar huis. Ik kan je de Westvleteren acht aanraden.
Van Vleteren rijden we terug naar Ieper, waar je desgevallend nog een bezoek kan brengen aan het museum In Flanders Fields, of de A19 richting huis kan nemen met een culturele dag achter de rug en jeukende flesjes trappistengoud in je koffers. Wanneer je via Gent (E17) naar huis rijdt, doe dan zeker nog het Flanders Fields American Cemetery in Waregem aan. Het is een klein kerkhof met 368 graven, maar het is piekfijn verzorgd en Amerikaans grondgebied. Zelfs Obama vond het de moeite om op 26 maart 2014 een bezoekje te brengen…
De route is 163 kilometer lang en kan je hier downloaden.
het is een streek die je pakt inderdaad, het museum “in flanders fields” in Ieper is prachtig evenals de toren bij Diksmuide met die loopgraaf erbij.
In dat museum in Ieper draaien ze zo’n raar morbide muziekje waardoor je na 1-2 uur helemaal misselijk van alle lijken op foto s en het verdriet uit de brieven wordt …
Pfff naar buiten dan maar.
wel indrukwekkend, er zit ook een onderwijs museum naast in Ieper (helaas was hij dicht toen ik er was) Heel veel bejaarden die allerlei “battlefield-tours” doen .
Net of ieder moment Blackadder “over the top”komt ..
Ja straks kun je er een WO1 steak eten met frieten. Op kartofflen zal het nog even wachten zijn.
Duitsers zijn superlief. Zo lang je maar niet per ongeluk in hun hof terechtkomt. Gelijk die vent in het Pfalzerwald. Ik volgde gewoon de wandelmap die ik van de gemeente Elmstein gekregen had. DUS kwam ik in die vent zijn tuin terecht en die begint direct van zijn kloten te maken gelijk ik weet niet wat. Ik zeg zo van gast kalmeer eens wat want anders versta ik niet de helft van wat je zegt. OK. Die vent had al talloze toeristen in zijn tuin ontmoet terwijl het wandelpad langs zijn paardenstal liep. Daarover had hij ook al shit gehad met de gemeente. Waarop die (ik denk om hem te kloten) dus in hun nieuwe wandelmap het pad door zijn tuin lieten lopen.
Het was wel al halfdonker en ik kwam uit het bos zo plots stond ik daar. Toen ik zei dat ik uit België kwam ging het meteen veel vlotter.