How to: Kofferrek voor de motor

Kofferrekken zijn duur, erg duur. Soms schrik ik van de prijs als je ziet wat je krijgt. Lullig stukje staal met een rottig lasje en een suggestie van poedercoat gaat soms zonder schaamte over de toonbank voor een paar honderd Euro. ‘Als ik je geld blijf brengen, blijf jij dan deze troep maken?’ Vroeg de gek.

Nog los van de kwaliteit wil het ook niet altijd passen zoals Daniel laatst overkwam. Of het past wel en de fabrikant vond het wel een goed idee als de motor aan de achterkant een meter of twee breed zou zijn. Genoeg reden om zo nu en dan in te grijpen met een flinke slijptol en las-unit of geheel je eigen kofferrek te maken. Hier zweven online vele varianten van rond. Van de titanium tig lassende metaalgoden die wel even laten zien hoe het moet tot de alles-wat-ik-doe-is-toch-wel-leuk-idioot die de bouwmarkt aan zijn motor bout tot de motor zucht van het gewicht en wij met bloedende ogen de foto’s van de verwarde poging bekijken.

Deze how-to zal hier tussenin zitten. Ik ben geen metaalgod, maar ik krijg voor elkaar wat ik nodig heb. Mijn gereedschap is niet perfect, maar ik zorg wel voor goed materiaal. Omdat ik niet geremd ben door enige las- en offroad-kunde kies ik voor ‘ordinair’ staal. Geen aluminium, RVS of nog specialer spul. Ik moet het kunnen lassen, het moet betaalbaar zijn en tegen een stootje kunnen. Dus staal it is! Voor de particulier kan ik de metaalwinkel.nl aanraden. Laat dat bouwmarkt spul nou maar voor wat het is en koop precies wat je nodig hebt.

Voor mijn fratsen gebruik ik het volgende gereedschap:

• Middelmatig MIG lasapparaat. 250,- tweedehands. Merk weet ik niet uit mijn hoofd, maar ik kan tot 4/5 mm goed bakken en braden.
• Een Makita slijptol. Professioneel spul, tweedehands van marktplaats.
• Een 15mm buigijzer. Wederom van marktplaats en onmisbaar.
• Setje metaalvijlen.
• Buizensnijder.

Mijn beperkte gereedschap geeft al aan waar ik mee ga werken: stalen buis met een diameter van 15mm. Om het niet te overdreven te maken, maar wel sterk genoeg en prettig te lassen gebruik ik 1,5mm wanddikte. Deze keus heeft tot nu toe bij meerdere motoren, die allemaal mee hebben gewerkt aan grondonderzoek, bewezen de juiste te zijn. De boel blijft heel. Misschien nog wel belangrijker, gaat het echt hard dan buigt eerst het rek en dan pas het motorframe.

De basis van een kofferrek bestaat uit de rechthoek waar de koffer aan komt te hangen. Bij Hepco & Becker koffers is deze iets schuin en bij Touratech Zega’s is dit een vierkant. De maat en vorm is dus bepaald door je kofferkeuze. Kies daarom ook eerst je koffers voordat je een rek in elkaar flanst. Het bij de hand hebben van de koffers is eigenlijk verplicht zodat je goed kan bepalen hoe en waar het rek moet komen te hangen.

In mijn optiek hangt een kofferrek het beste aan de motor met vier ophangpunten per rechthoek. Zoals onderstaande afbeeldingen weergeven. Poot nummer 1 gaat richting de voetsteun van de bijrijder. De poten met nummer 2 gaan naar het frame, net onder het zadel van de bijrijder en overbruggen bijvoorbeeld de uitlaat. Nummer 3 gaat via de achterkant naar het rek aan de andere kant van motor en zorgt zo voor de nodige stabilisatie. Mijn ervaring leert dat deze methode het stevigste resultaat geeft. Elk rek wat nummer één of drie niet heeft kan je trouwens direct bij het grofvuil zetten, deze gaat geheid bewegen tijdens het rijden.

Nu weet je wat er gemaakt moet worden. Een rechthoek met een aantal poten. Pak nu een versnapering en ga eens rustig naar je motor staren om te kijken hoe je dat het mooiste kan doen bij jou specifieke model. Het kan hierbij helpen om te kijken naar de ‘professionals’. Krauser, SW-Motech, Hepco & Becker, Touratech, etc. hebben waarschijnlijk voor jouw model motor een rek ontworpen. Daar zitten vaak best aardige oplossingen tussen die je kan kopiëren voor je eigen bouwsel, maar dan goed.

Nadat je hebt besloten waar alle poten komen moet je nog bedenken hoe deze poten aan je motor gebout moeten worden. We lassen het rek namelijk niet direct aan de motor. Leg die lastoorts dus maar weer weg, jij enthousiasteling! Er zijn verschillende manieren om de verbinding te maken. Sommige rekken hebben poten van een stuk plat staal, wat niks anders nodig heeft dan een gat voor een bout. Bij ronde poten (sterker en lichter) is dat weer lastiger. Deze zie je vaak platgedrukt eindigen met een gat er in, maar daarmee verlies je eigenlijk de extra stekte van de ronde buis. Een stuk plat staal dwars op de ronde buis geeft een flink stevige verbinding die ik prefereer. Daarnaast kan je ook nog chique verbindingen maken zoals een schroefdraad in de buis lassen, maar dat zet al het gewicht op de bout dus alleen aan te raden voor dingen waar geen volgepakte koffer aan komt te hangen.

Voor de bouten zelf heb je eigenlijk genoeg aan M6 en als je de ruimte hebt kun je gaan voor M8, maar dat is bij een goede verdeling van steun/kracht niet nodig. Daarnaast wil je bij een crash dat de bout het begeeft en niet je kofferrek, koffer of erger je (sub)frame. Een bout heb je zo vervangen. Er kan echt meer kracht op een M6 bout dan de meeste van jullie zullen denken. Zeg die bestelling van gehard stalen M16 bouten maar weer af, jij enthousiasteling!

Dan gaat het nu echt beginnen. Koffer staat op z’n gewenste plek, het materiaal ligt klaar en je weet waar de poten moeten gaan komen. Kwestie van drie keer afzagen en nog te kort. Neem wat ruimte in het afmeten, klein stukje er af kan altijd nog en als je werkt met ronde buizen dan wil je deze altijd nog even op elkaar laten passen door wat weg te vijlen. Dat vereist al snel een halve centimeter dus iets langer afzagen is het devies.

Volgens mij is je versnapering inmiddels op dus pak een nieuwe en kijk vol trots naar je eerste poot. Tik deze vast met één kleine las, ga niet direct de 360 graden lasnaad trekken. Er zal altijd nog wel wat wijzigen of verschuiven. De tweede poot zal er voor zorgen dat het rek op zichzelf kan hangen. De koffer kan dan weg zodat je wat meer ruimte hebt om te kijken hoe je de volgende stappen gaan ondernemen.

Zodra er twee poten goed zitten, met in het bijzonder een bovenop (nr 2) en die naar de passagiers voetsteun gaat (nr 1), zet ik deze altijd goed vast. Met een 360 graden las dus. Lekker vast spetteren die hap!  Bakken en braden. Nadat je dit hebt gedaan ga je de tweede poot bovenop maken of je gaat de andere kant van het kofferrek maken. Het is mij om het even. Zie maar. Vraag anders de buurman wat hij er van vindt, of bel iemand. Doe iets.

Beide kanten zijn nu stevig en hebben alle poten behalve de verbindende poot (nr 3). Deze is belangrijker dat je zou denken. Naast dat deze het laatste beetje cruciale stevigheid geeft aan het kofferrek zorgt deze er ook voor dat de krachten verdeeld worden over beide kanten. In het voorbeeld gebruik ik hiervoor ook een ronde buis, met schroefdraad in de uiteindes. Dit is niet noodzakelijk, het was in dit geval gewoon mogelijk en leek mij mooier. Meestal gebruik ik hiervoor een stuk platstaaf wat een U vorm gebogen zich om het achterspatbord beweegt. Deze manier heeft zich ook al vele malen bewezen.

Nu zitten alle poten er aan en zijn deze stevig vast gelast. Afhankelijk van hoe je te werk gaat heb je nu nog ruimte dingen toe te voegen of tijd te stoppen in de afwerking. Toevoegingen kunnen zijn kleine beugeltjes waar je later spanbanden doorheen kunt halen of nog wat plaatjes met gaten zodat een extra tooltube gemakkelijk te monteren is. Aangezien mijn Caponord al een zeer dikke kont heeft heb ik het strak gehouden en alleen de lasnaden netjes afgewerkt.

De laatste stap in de afwerking is de verf of poedercoating. Poedercoaten is natuurlijk het duurzaamste oplossing, maar ook kostbaar vergelijken met een paar lagen spuitbus verf. Gezien mijn positieve ervaringen met de twee euro kostende spuitbussen van de Action heb ik daar voor gekozen. Ga wel bedacht te werk. Dus goed schuren, ontvetten met ammoniak en dan met hele dunne lagen spuiten. In dit geval heb ik een spuitbus primer leeggespoten in vier dunne lagen aan alle kanten en dit tussen de lagen minimaal tien minuten laten drogen (Action verf droogt heel snel). De primer heb ik laten uitharden, dat kost je zo’n twee uur, voordat de hoogglans lak er op ging. Hier zijn twee spuitbussen mee leeg gespoten en heb ik zo’n zes tot acht dunne lagen zwart aangebracht. Laat al deze lagen lak nou eerst eens 24 uur met rust, dat komt het eindresultaat ten goede. Geduld kunnen bewaren? Mooi, bout dan nu de boel maar vast.

Voor de montage gebruik je natuurlijk precies de juiste maat RVS bouten, ringen en borgende moeren. Hiervoor kan ik rvspaleis.nl aanraden. Na alle moeite ga je natuurlijk niet werken met oude troep. Een setje goed montagemateriaal kost je nog geen vijf euro. Als de boel een beetje knap vast zit mag je even glunderend naar het resultaat blijven kijken. Niet te lang, want de koffers moeten er nog aan.

Gefeliciteerd, je motor heeft nu een prachtig rek voor die mooie set avontuurlijke koffers. Totale materiaalkosten ligt beneden de vijftig euro en het rek is helemaal zoals je dat zelf bedoeld had. Nu kan je lekker op vakantie en beseffen dat je beter tassen had kunnen kopen, want die zijn beter.